Accu’s, oftewel oplaadbare batterijen, zijn elektrochemische cellen die stroom met zich mee kunnen dragen. Accu’s worden opgeladen door ze aan een elektrische spanningbron te leggen. De chemische processen in de accu voltrekken zich dan in omgekeerde volgorde als bij het ontladen.
Er zijn verschillende grondstoffen waarvan een accu kan worden gemaakt. Zo zijn er lood, nikkel-cadmium-, nikkel-metaalhydride-, lithium-, en natrium-zwavelaccu’s. In dit artikel hebben we het alleen over loodaccu’s en lithium accu’s. Dit zijn ook de twee type accu’s die in de watersport en in de scheepsvaart gebruikt worden.
Loodaccu’s
Loodaccu’s zijn de oudste en meest bekende soort accu’s. Het zijn de meest simpele en relatief goedkope accu’s. Loodaccu’s hebben altijd een spanning van 2 volt per cel. Een 12 volt accu bestaat altijd uit 6 cellen die in serie zijn geschakeld. Een 24 volt accu bestaat uit 12 in serie geschakelde cellen etc. Loodaccu’s kunnen een hoge stroomsterkte leveren.
Enkele eigenschappen van een 12V loodaccu
- De bronspanning bij een volledig geladen accu is 13,0V
- Aan het einde van de ontlading hebben ze een spanning van 11,8V
- Ze worden geladen met 13,8-14,4V
- Bij continu laden worden ze geladen met maximaal 13,8V
- Na volledig opgeladen te zijn, zakt de bronspanning snel naar 13,2 V en dan langzaam naar 12,6 V
Voordelen van de loodaccu:
- Relatief goedkoop
- Makkelijk te recyclen
- De spanning zit bijna altijd tussen de 13,2V en de 12,6V. De meeste elektrische buitenboordmotoren zijn hiervoor gemaakt
Nadelen van de loodaccu
- Zeer zwaar
- Grote accu’s: ze nemen veel ruimte in aan boord
Verschillende soorten loodaccu’s
Primair worden er drie soorten accu’s onderscheiden:
- Startaccu’s. Deze kunnen korte tijd hoge stroom leveren, maar kunnen meestal niet dieper dan 20% ontladen worden. Dit is de goedkoopste soort accu.
- Semi-tractie of stationaire accu’s. Deze leveren een lagere stroom maar kunnen vaak tot 50% en soms tot wel 75% ontladen worden.
- Tractie accu’s. Deze accu’s kunnen 80% ontladen worden en hebben een langere levensduur dan semi-tractie accu’s. Dit zijn echter wel aanzienlijk duurdere accu’s. Een AGM accu is een voorbeeld van een tractie accu.
- Gel-accu’s. Gel-accu’s kunnen diep ontladen worden en zijn ook in gekantelde toestand te gebruiken. Hierdoor lijken gelaccu’s in hun gebruik dus op tractie-accu’s.
Loodaccu’s die gebruikt worden voor elektrische buitenboordmotoren
Semi-tractie accu
Dit is de meest verkochte accu voor kleinere 12V fluistermotoren. Bijvoorbeeld de 105Ah semi-tractie accu van VMF verkopen wij zeer veel. Deze accu heeft ongeveer 400 cycli. Aangezien de meeste mensen niet meer dan 40 keer per jaar varen kan de gemiddelde watersporter lang vooruit met deze accu. Investeren in een duurdere AGM of Gel-accu is daarom niet nodig.
De semi-tractie accu’s op deze site zijn allemaal gesloten accu’s met calcium tussen de platen. Hierdoor zijn ze onderhoudsvrij, oftewel SMF (Sealed Maintenance Free)
VRLA of SLA accu’s (recombinatieaccu’s)
VRLA (Valve Regulated Lead Acid), SLA (Sealed Lead Acid) of recombinatie accu’s zijn benamingen voor gesloten loodaccu’s die de volgende voordelen hebben:
- Minimale gasvorming waardoor explosies vrijwel uitgesloten zijn
- Bescherming van de accuplaten tegen vibratie en schokken
- Geen vrijkomen van accuzuur bij beschadiging of omvallen
- Montage in gekantelde toestand beperkt mogelijk
De twee bekende technieken voor recombinatieaccu’s zijn AGM accu’s of gelaccu’s.
AGM accu
Dit is een zeer veel verkochte loodaccu voor intensiever gebruik van de elektrische buitenboordmotor. Er zit glasvezel tussen de loodplaten, vandaar de naam AGM (Absorbed Glass Matt). Alle AGM accu’s op deze site mogen diep ontladen worden en zijn geschikt voor zware cyclische toepassingen. Er bestaan echter ook AGM accu’s die niet diep ontladen kunnen worden, maar die staan niet op deze site aangeboden.
AGM accu’s verkopen wij veel aan mensen die de accu intensief gebruiken, zoals vissers of bijvoorbeeld in de verhuur. Ook Torqeedo Cruise of ePropulsion Navy motoren rusten wij vaak uit in combinatie met AGM accu’s.
TPPL (Thin Plate Pure Lead) accu’s zijn speciale AGM accu’s. Hierbij wordt gebruik gemaakt van zeer dunne loodplaten die opgerold zijn, waardoor deze accu’s een zeer lage weerstand hebben, diep ontladen kunnen worden en beschermd zijn tegen schokken en vibraties. Optima is onder andere een merk dat gebruik maakt van deze techniek.
Gelaccu
Dit accu-type verkopen wij relatief weinig met elektrische buitenboordmotoren. Gel-accu’s kunnen meestal diep ontladen worden, alhoewel dit niet per definitie zo hoeft te zijn.
AGM of Gelaccu
Wij raden meestal een AGM accu aan boven een gelaccu. Dit omdat de bruikbare capaciteit van AGM accu’s hoger ligt bij snel ontladen, en dit vrijwel altijd het geval is in de pleziervaart. Daarnaast zijn gelaccu’s vaak wat duurder dan AGM, terwijl je de voordelen van gelaccu’s niet gebruikt. Gelaccu’s en AGM hebben allebei vaak veel cycli, alleen hebben gelaccu’s een verlies dat jaarlijks iets minder is dan AGM.
Lithium accu’s
De afgelopen jaren is een gigantische opkomt geweest van lithium accu’s. De accu’s in veel consumentenelektronica zijn lithium-ion accu’s en in elektrische auto’s wordt hier ook gebruik van gemaakt. Ook in de pleziervaart is er een grote opkomst van deze lithium accu. De nominale spanning van een enkele lithium cel varieert tussen de 3,6 en de 3,8 volt. Vaak wordt er gesproken over een 12V lithium accu, maar dit is dan meestal een 14,4V accu. Lithium accu’s wegen gemiddeld 60% minder dan een reguliere loodaccu. Daarnaast hebben ze soms 5 keer zo veel cycli als een loodaccu. Er zijn verschillende soorten lithium accu’s, maar doorgaans hebben we het over een lithium-ion accu’s(LiCoO2) als we het over een lithium accu hebben. Een lithium-ijzerfosfaat accu’s (LiFePO4) is een voorbeeld van een lithium-ion accu.
Voordelen van de lithium accu:
- Zeer licht in vergelijking met loodaccu’s
- Beperkte zelfontlading
- Veel mindere capaciteitsvermindering dan loodaccu’s
- Milieuvriendelijker dan andere batterijen.
- Lange levensduur
Nadelen
- Hoge kostprijs
- Hoger voltage dan regulier loodaccu’s. Niet alle elektrische buitenboordmotoren zijn hiervoor gemaakt en sommige kunnen dus doorbranden